Къыйын иш тюгюл

Гьали витамин продукция адамланы ашамлыкъ рационунда, гьар тюрлю ашланы этегенде генг кюйде къоллана. Базаргъа баргъан уьй хозяйканы къолунда пакет толгъан яшылчаланы гьар-тюрлю жураларыны байламларын гёребиз. Амма маршурткагъа минип Манас базардан уьйге къайтагъанда эки къатынны бир-бири булангъы лакъырында ярайгъан зат тюгюл бу багьаланы гётериливю, бир байлам согъан, петрушка, оччам ва оьз­гелери 50 манат деп, кант этеген сёзлени де аз эшитмегенбиз.

Гертиден де, багьаланы гётериливюню дазусу ёкъ. Оьр эшелондагъы гьакимбашлар багьалар себепсиз неге гётериле деп тамаша болагъанлары да аз тюгюл.

Багьаланы гётериливюне себеплер кёп. Багьаланы гётериливюню алдын алмакъ учун оьр гьакимбашланы инанывларындан къайры дагъы мекенли иши гёрюнмей.

Биз ягъарлыкъ майлав, промышленный малланы багьаларыны гётериливлерине къыжырлап, кант этип турсакъ тюгюл, дагъы этип болагъаныбыз ёкъ. Амма юрт хозяйство продукталаны гётериливюне таъсир этип болагъаныбыз гьакъ. Озокъда, бары затны базардан сатып алып къоярбыз деп, согъан да, самурсакъ да, гьар тюрлю яшылча оьсюм­люклер чачмай базардан сатып алып къойма токъташгъан бусагъыз, базарлардагъы багьалагъа да кант этме тарыкъ тюгюл. Бу ишни бир яны, бириси яны ата-бабаларыбыздан къалгъан, ерли шартларда сыналгъан юрт хозяйство оьсюмлюклер, олагъа къуллукъ этивде топлангъан бай сынав, къуллукъ этивню яшыртгъын сырлары унутула бара. Бетлевге айтмайман, орта оьмюрдеги тиштайпаланы бирлери аш самурсакъ нечик болагъанны, язбаш гелгинче оьзек чыкъмай сакъланагъанны билмейлер. Неге тюгюл, чач­май туруп, «аш самурсакъ» тавушдан тюшген. Ону йимик къызыл согъан да…

Гьали ожакъда гьар тюрлю яшылчалар кёп къолланагъан болгъан сонг, оланы абзар-ягъа участкаларыбыз­да оьсдюрмекни гьайын этсек, агьлю бюджетге аз буса да, къошум болур. Бавда-бахчада яшылчаланы оьсдюрме авур иш тюгюл. Бир гесек ерге петрушка чачсанг, 3-4 йыл ­оьсген сайын къоллап боласан. Согъан, самурсакъ, оччам ва оьзгелерин оьсдюрме, къуллукъ этме де рагьат. Кюйлю топуракъгъа чачып, ёрукълу сугъарса бола. Ондан къайры да ожакъда оьсюп гелеген яш наслугъа абзар-ягъа участкагъа чачылгъан оьсюмлюклеге къуллукъ этив яшёрюмню къаркъарасын чыныкъдыра, сынав топлана. Оьзюнг оьсдюрген продукцияны сан янын айтмай да къояйыкъ.

Буссагьат бавгъа-бахчагъа яшылчаланы чачма, сепме заман болгъан.