Оьр натижалар булан къаршылайлар

Россияда юрт хозяйство тармакъны ва ишлетеген промышленностну къуллукъчулары оьзлени касбу байрамын 23-нчю керен белгилейлер.

Гьар къайсы тармакъны къуллукъчуларыны касбу байрамыны алдында этилген ишлер гёзден гечириле, алгъа янгы борчлар къабул этилине.

Районубузну юрт хозяйство тармагъыны къуллукъчулары оьзлени касбу байрамын авлакъ ниъматлар болдурувда не йимик уьстюнлюклер булан къаршылайлар?

Айтма тарыкъ, бизин район республиканы районларыны арасында лап уллу ва кёп тармакълы юрт хозяйство районланы бири. Шо саялы да, районубузну загьматчылары республикада юрт хозяйство продукталар болдурувда гёрмекли ерлерде болуп гелген.

Тарихге гетип барагъан 2021-нчи йылда районубузну юрт хозяй­ство тармакъларын анализ этип къа­райыкъ (9 айны гьасиллери)

Авлакъчылыкъда

Бу йылны тюшюмю учун районну юрт муниципал къурулувларында 9870 гектар майданлагъа къыл­чыкълы гюзлюк, 3703 гектаргъа – язлыкъ ашлыкълар чачылгъан эди. Авлакъчылар, механизаторлар, фермерлер ашлыкъ тарлавланы тюшюмлюгюн гётермек учун агротехника чараланы заманында тюз юрютмек учун болагъан гьаракатны этдилер. Чагъыбыз авур, къургъакъ гетгенине де къарамайлы, авлакъчыларыбызны натижалары къуванчлы деп айтма болабыз. Гюзлюк къылчыкълы ашлыкъларыбызны гьар гектардан орта гьисапда 23,7 центнер ашлыкъ алынгъан. Язлыкъ ашлыкълар гектаргъа гьисап этгенде 21,8 центнер тюшюм берген. Умуми алгъанда бу йыл районда 31468 тон ашлыкъ болдурулгъан.

Авлакъланы бийкеси – гьабижай 183 гектарда бюртюкге оьсдюрюлген ва гьар гектардан 40,8 центнер тюшюм болдурулгъан.

28 гектарда бурчакъ оьсдюрюлген ва 44 тон бурчакъ алынгъан.

Овошчулукъда

Районну, республиканы, гьатта оьзге регионланы ватандашларын витамин продукция – овошлар булан таъмин этивде бизин районну овошчулары оьз къушумун этип гелген ва гьали де этелер. 2021-нчи йылда районда ачыкъ топуракъда 421 гектар ерде овошлар оьсдюрюлген. Гьар тюрлю авурлукълагъа да къарамайлы, бу йыл районда ачыкъ топуракъда 9009 тон овошлар болдурулгъан.

Районда ябыкъ топуракъда овошлар оьсдюрюв чалт темплер булан оьсе геле. Ябыкъ топуракъда овошлар оьсдюрювде, участкаланы тюшюмлюгюн артдырывда овошчуларыбыз алдынлы къайдаланы, илмуну янгылыкъларын генг кюйде къоллама тюшюнгенлер. Буссагьатгъы вакътиде районда 173 гектарда теплицалар бар. Ерлерде теплицалар къурув давам этиле. Гьакъыкъатда, районда ябыкъ топуракъда 143520 тон овошлар болдурулгъан.

Емишлер

Бавчулукъ – бизин районда мердешли тармакъланы бири. Гетген асруну 90-нчы йылларында, уьлкеде болгъан демократия алмашынывлардан сонг, ерлерде бавчулукъ тармакъгъа тергев осаллашып, мердешли бавларыбыз кютюрлюкге тарып, районда бавчулукъ тармакъ ёкъ деген даражагъа етишегени уллу наслуну яхшы эсинде. Амма артдагъы 10-15 йылланы ичинде ерлерде бавланы майданларын генглешдирмек учун хыйлы къурумчулукъ иш юрюлдю. Гёрюлген гьаракатны натижалары гьали къуванчлы. Демек, буссагьатгъы вакътиде районда тюшюм береген 366 гектарда къумлу (косточковый), 166 гектарда семечкалы емиш бавлар бар. Бу йыл емишлени тюшюмю де мол, къумлу емиш бавланы гьар гектарындан 156, семечка емиш бавланы гектарындан 111,1 центнер тюшюм къайтарылгъан. Районда емиш бавланы тюшюмлюгюню артывуна интенсивный къайдада чачылгъан бавлар айрыча болушлукъ эте. Бир сёз булан айтгъанда, интенсивный къайдада чачылгъан емиш бавлар мердешли бавлардан эсе 3-4 керен артыкъ тюшюм бере.

Бугюнлерде ерлерде гьайваны, геч бишеген гьармутну ахырынчы гектарларыны тюшюмю къайтарылып тура.

Юзюмчюлюк

Юрт хозяйство производствода юзюмчюлюк – лап хайырлы тармакъланы бири. Районда, аста буса да, юзюм бавланы майданлары генг­леше. Районубузну юртларында алдан берли юзюмчюлюк тармакъда ишлеп, бёлюклеге, бригадалагъа ёлбашчылыкъ этип, бажарывлу, бай сынаву булангъы касбучуларыбыз, насипге, гьалиге бар. Яш юзюмчюлер бажарывлу ёлдашлар булан сынав алышдырып, билмейген затын сорап болалар.

Къайсы девюрде де бизин районда юзюм бавлар мол гелимлер берип гелген. Неге тюгюл, борлагъа агротехника къуллукълар сан янлы кютюле. Аврувланы, зиянлы жанланы алдын алыв чаралар агрономия илму гёрсетеген вакътилерде оьтгермеге гьаракат этиле.

Районда юзюмчюлюк тармакъ, оьзге тармакълар йимик, янгыдан аякъгъа тура геле. Буссагьатгъы вакътиде районда 2 минг гектардан да къолай майданларда юзюмлюк­лер бар. Юзюмлюклерибизни 1508 гектары планлы кюйде тюшюм береген юзюмлюклер. 200 гектардагъы яш юзюмлюклер бу йыл плангъа гирген.

Районда юзюм гесив кампания къурумлу юрюлдю. Буссагьатгъы вакътиде районда 1253 гектарны тюшюмю къайтарылгъан. Гьар гектардан орта гьисапда 116, 3 центнер тюшюм алынгъан. Умуми алгъанда, гьалиге 14371 тон юзюм жыйылып сатывгъа чыгъарылгъан, ишлетеген предприятиелеге берилген, бир къадары – сакълавгъа салынгъан.

Гьали де муниципал къурулувланы, айрокъда Къарабудагъгент юрт муниципал къурулувну топуракъларында, юзюмю жыйылмагъан ­участкалар кёп, тюшюм де мол. Тек, 4-5 гюнню узагъында гечеси-гюню булан явуп тургъан, янгур юзюмню пуч этмесми?

Бу йыл районну юзюмчюлери ­оьзлени гьаракаты булан 16 минг тондан къолай юзюм гесме хыял эте, имканлыкълар да бар. Шо гетген йыл районну юзюмчюлери болдургъан юзюмден 3 минг тонгъа артыкъ.

Тарихге гетип барагъан йылда районубузну гьайванчыларыны, малчыларыны гьаракаты да макътавгъа лайыкълы. Гьайван, мал эт, сют, йымырткъа болдурувну гьасиллери гетген йылны шу вакътисине болдургъанындан бир къадар артыкъ. Шо уьстюнлюклер, болдурулгъан тюшюмлер оьзлюгюнден амалгъа гелип къалмагъан. Ол – тармакъны гьар къуллукъчусуну, касбучусуну йыл боюнда тёкген къайратлы загьматыны къуванчлы натижасы.

Биз районну юрт хозяйство тармагъыны къуллукъчуларын оьзлени касбу байрамы булан гьакъ юрекден къутлайбыз. Ишде дагъы да къуванчлы натижалар, къаркъараларына къатты савлукъ, токълукъ, агьлюлеринде насип ёрайбыз.