Топуракълар асувлу къолланма тарыкъ

Шо гюнгю чараны районну башчысыны 1-нчи орунбасары Ибрагьим Абдулмежитов ачды ва юрютдю. Ол залдагъылар булан саламлашып битген сонг, олгюн республиканы Гьукуматыны председатели Абдулмуслим Абдулмуслимов республикада юрт хозяйство агьамияты булангъы топуракъланы муратгъа къыйышыв­лу, асувлу къоллавгъа байлавлу оьтгерген жыйында ортакъчылыкъ этгенин малим этди.

Республика оьлчевде оьтгерилген жыйында А.Абдулмуслимов бизин районда юрт хозяйство агьамияты булангъы топуракъланы асувлу къоллавну танкъыт этгенин эсгерди.

Ноябр айны 29-нда оьтгерилген районну аппарат жыйынында муниципал топуракъланы асувлу къоллавгъа тергевню болдурув масъала арагъа салынып ойлашылды ва шо гьакъда гьисап берме районну юрт хозяйство управлениесини муниципал топуракъланы къоллавгъа тергев этеген баш касбучусу Гьажи Бийгишиев сагьнагъа чакъырылды.

Докладчы оьзюню сёйлевюн район Жыйынны депутатларыны къарары булан муниципал топуракъланы асувлу къоллавгъа тергевню болдурмакъ МКУ «УСХ»-гъа тапшурулгъанын аян этди.

Гь.Бийгишиевни сёйлевюнден аян болгъаны йимик, районда юрт хозяйство агьамияты булангъы топуракъланы асувлу къоллавну болдурмакъ, топуракъланы гьакъындагъы законну бузувланы алдын алмакъ учун гёрюлеген чараланы эсгерди.

Муниципал топуракъ контрольну асывлугъун болдурмакъ учун гёрюлген ва гёрюлен чараланы гьакъында ол булай деди:

– Гьар йыл биз бизин районну дазуларында ерлешген юрт хозяй­ство гьамияты булангъы топуракъланы асувлу, муратгъа къыйышывлу къоллавну болдурмакъ муратда тергевлер, ахтарывлар оьтгеребиз, ишлетилмей къалып турагъан топуракъланы токъташдырабыз. Шоллукъда, йылны боюнда аянгъа чыгъарылгъан кемчиликлерибиз шулай; топуракъны структурасын бузгъаны саялы ­­– 2, оьзтерече топуракъ гесек тутгъаны саялы – 2; лицензиясыз табии маъданланы къоллагъаны саялы – 1; юрт хозяйство агьамияты булангъы топуракъланы муратгъа гёре къолламагъангъа гёре 6 материал онгарылгъан. Ондан къайры да, топуракъланы бир категориядан оьзгесине гёчюрювге байлавлу 6 материал гьазирленген.

Докладчыны сёйлевюнден ачыкъ болгъаны йимик, Къарабудагъгент районну прокуратурасыны тапшурувуна гёре, Агъачавулгъа ерине барып, «Агъачавул» деген дача жамиятны топуракълары ва тарыкълы кагъызлары тергелди ва шо топуракъларда коммерция муратлагъа гёре капитал къурулуш къурулгъаны токъташдырылды.

Ондан къайры да, бизин яныбыздан районну гёчювюл топуракъларында оьзтерече къурулгъан къурулушлар тергелген ва районну прокуратурасына 6 материал йиберилген.

Чарада оьзюню сёйлевюн давам эте туруп, Гь.Бийгишиев районда юрт хозяйство агьамияты булангъы 26723 гектарда сюрюв топуракълар барны ачыкълашдырды. Шо топуракъланы 21590 гектары ишлетиле – 80,8%. Къалгъан 5128 гектар топуракълар агрохимкъуллукъны Пачалыкъ центры этген анализлеге гёре тузлу, аз гелимли топуракълар деп токъташдырылгъан. Шо топуракъланы бир категориядан оьзге категориягъа гёчюрме маъансы бар.

Тарихге гетип барагъан йылда районда юрт хозяйство агьамияты булангъы къолланмайгъан топуракълагъа Дёргели юрт муниципал къурулувгъа 5 материал язылгъан, Къарабудагъгент юрт муниципал къурулувгъа юрт хозяйство агьамияты булангъы топуракъланы къоллавда бар кемчиликлени тайдырма 30 предписание йиберилген.

Чарада оьзюню сёйлевюн тамамлай туруп, Гьажи Бийгишиев Къурбуки ва Къарабудагъгент муниципал къурулувланы топуракъларыны плёнка, оьзге затлар булан наслангъан участкаларын тергегенин, шо участкаланы ессилерин токъташдырмакъ учун реестлерин берме кагъызлар йибергенин ва гьалиге жаваплар алмагъанын англатды. Дагъы да докладчыны сёйлевюнден ачыкъ болгъаны йимик, юртланы башчылары кемчиликлер бар участкаланы есилерини реестлерин беривню гери ура. Шо буса районда муниципал топуракъ контрольну болдурувда четимликлер тувдурагъаны ачыкъ.