Юзюм гесивню алдында
Август ай да орталашып тура. Гечелер узун, гюндюзлер хыйлы къысгъа болгъан. Гюз ювукълашгъанны биз табиатны алмашынывларындан къайры, авлакъларда, юзюмлюклерде, емиш бавларда мол тюшюм учун юрюлеген загьматны зангындан гьис этебиз. Алда юзюмчюлер бары гючюн юзюмлюклеге сан янлы къуллукъларын кютюп, мол тюшюмлер оьсдюрювге бакъдыргъан эди. Гертиден де, районну загьматчыларыны, механизаторларыны къайратлы загьматы булан юзюм плантациялардагъы тюшюм юрекни къувандыра. Борлагъа мекенли къуллукъ этилген. Аврувланы, зиянлы жанланы аврувлардан къоруп сакълавда мекенли чаралар гёрюлген. Юзюмню эрте бишеген журалары алывчулагъа чыгъарылма башлагъан. Юзюмчюлени бугюнлерде талчыкъдырагъан зат: гюнешни емишин къайда сатарбыз, юзюмню къабул этеген заводлар нечакъыдан алар деген сорав рагьатлыкъ бермей. Районну юзюмчюлерини канты булан биз районну юрт хозяйство управлениесини ёлбашчысы Ш. Мустапаев булан ёлугъуп, юзюмчюлюк тармакъны айланасында ачыкъ лакъыр этдик.
Айтма тарыкъ, Шагьабутдин Мустапаев – районну юрт хозяйство тармагъына бек жаваплы янашагъан ёлдаш. Юртлу загьматчылагъа сёз булан да, якълав булан да кёмек этме леппей деп тура. Тек юрт хозяйство производстводагъы гьал ону бек талчыкъдыра, этип болагъан заты ёкъгъа теренден кюстюнюп, биз берген соравлагъа жавап берме булай башлады.
-Гьалиден бираз алда биз оьрден гелген буйрукъланы яшавгъа чыгъара туруп, ерлерде юзюмчюлюк тармакъны гётермек, юзюм бавланы майданларын, участкаланы тюшюмлюлюгюн артдырмакъ муратда яллыкъ билмей чалышдыкъ. Юртлу загьматчыларыбызны, механизаторланы, оьзге касбучуланы гьаракаты булан тармакъ оьсе, тюрлене геле. Буссагьатгъы вакътиде районну 1959 гектар майданларын юзюмлюклер елеген. Гьар йыл орта гьисапда районда 100 гектар майданлагъа борла орнатыла.
Бугюнге бизин тюшюм береген 1176 гектарда юзюмлюклерибиз бар. къалгъаны – яш юзюмлюклер. Юзюмлюклени гьалы, участкаланы тюшюмлюлюгю яман гёрюнмей.
Тюшюм береген юзюмлюклерден 2019-нчу йылда 1183 тон юзюм къаравуллайбыз. Гьар гектаргъа гьисап этгенде 100 центнерден къолай бола.
Районда бар юзюмлюклерибизни 96 проценти – столовый журалар. Шону да 70 проценти – юзюмню Молдова журасы. Юзюмню ишлетеген заводлар столовый сортланы сюймей ала. Алса да, ерге уруп алалар. Юзюмчюлени бугюнгю баш авруву – болдургъан продукцияны нечик батдырмакъ.
Бугюнлерде юзюмню эрте бишеген жураларын гесив башлангъан. Районда 200 гектарда планлы кюйде тюшюм береген юзюмню «Августин» журасы бар. Гектардан 100 центнер тюшюм алып къойсакъ да, 2 минг тон. Шо къадар юзюмню ёл ягъаларда сатып битдирме авур масъала. Далапчылар да ерге уруп алма сюелер. Юзюмню оьзюню токътайгъан багьасындан бираз артыкъгъа сама сатма болмаса – нечик бола?
Болдургъан продукцияны нечик сатарбыз деген масъала – лап аслу масъала. Оьрде олтургъан чиновниклер де тымыйып, пысып тура, ерлерде биз этип болагъан кёмек де ёкъ,- деп ёлбашчы сёзюн тамамлады.
Гертиден де, районну юзюмчюлерини къайратлы загьматы макътавгъа лайыкълы. Тарлавлардагъы тюшюм касбучулар къаравуллайгъандан да бир къадар артыкъ болма ярай. Тек шо къадар тюшюмню янгурлагъа тюшюп пуч этмей батдырма бажарсакъ, топуракъда доланагъанланы агьлю бюджетлерине мекенли къошум болажакъ эди.
Добавить комментарий
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи. Комментарий появится после проверки администратором сайта.
