Гьаракаты бошуна гетмеген

Ол оьзюн аямайлы, кёп сююп танглагъан касбусуна къарны-гёнгю булан янашагъан муаллим. ­Оьзюню гьар гюнлюк гьаракатында ол ­оьзюню алдында билим алагъан гьар яшны юрегине ёл тапмагъа бажара. Шо да ону хасиятына бирден-эки тюгюл, кёп йылланы узагъында топлангъан сынавну натижасында къылыгъына синген. Чинкдеси, генг англавлукъ булан бирге, янгыз яшлагъа тюгюл, оьзюне артгъа салмайгъан гьалда яшавгъа чыгъармагъа тюшеген талапланы салагъанлыкъ, къылыкъ битимине кёпден берли хас болуп битген. Билим беривде ва тарбиялавда кёпден берли токъташ­дырылгъан къайдалагъа асасланып, эсгерилген тармакъда арагъа чыкъгъан янгылыкъланы да къабул этип, шолардан да асувлу кюйде пайдалана. Гьар дарсында яшлагъа адамланы гьаракатын, табиатны гьалларын, айлана якъны аламатларын суратлай туруп, англата. Охув йылны боюнда гьар дарсгъа тарыкъ болагъан чакъы гьалиги заманны талапларына жавап береген кюйдеги гёрсетив-аян алатланы гьазир этип, айры-айры класлагъа бёлюп сакълай. Охувчу яшланы клас­дан тышда юрюлеген гьар тюрлю гьаракатлагъа къуршавгъа да, оланы ата-анасыны арасында юрюлеген ишни къурумлу оьтгеривге де гьайлы янаша.

Дарсны барышында бары да охувчуланы бирни йимик къуршап бажара. Осал билеген яшлагъа да, яхшы къыйматлар алып охуйгъан яшлагъа да айрыча хас тапшурувлар берип, дарсны бир мюгьлетин де бош гетмеге къоймай. Ишден бир де тартынмай, башлагъан ишин ахырына чыкъмай къоймай. Ачыкълашдырып айтгъанда, белгили муаллимлени ва алимлени сынавуна асасланып да, оьзю пикир эте туруп да токъташгъан, тюз ёлну тапгъан. Шо гьакъда айта туруп, Валадият Гьажиева яшланы билимлерини сан янын гьар гюн сайын оьсдюрювню ва теренлешдиривню ёлун танглап иш гёрегенин айрыча эсгермеге тюше. Бугюнлерде торайып гелеген яш наслуну охутувда ва тарбиялавда яшавгъа гийирилген янгылыкъланы, дейгеним, дарсланы юрютювдеги гьаракатын билим беривню пачалыкъ федерал гесимлерини талапларын бир де янгылышмай кютмекни къастын болдура. Яшланы яратывчулукъ пагьмусун оьсдюрмек учун да муратгъа къыйышывлу иш юрюте. Оланы йыр айтывгъа, гичччирек хабарлар, ёммакълар, шиърулар яратывгъа да, суратлар этивге де, гьар тюрлю алатланы къоллап, оюнчакълар гьазирлевге де, охувчуларыны оьмюр чагъына гёре гьар тюрлю ахтарывланы натижасында проектлер язывгъа къуршай. Айрыча алгъанда, янгы дарсны гечегенде яшланы алдына тез заманны ичинде чечмеге тюшеген тапшурувланы берип, оьзлер чыгъаргъан гьасиллеге гёре янгылыкъгъа тюшюндюре. Ол дарслар юрютеген клас толу кюйде гьалиги тапаплагъа жавап береген къайдада тарыкълы техника къураллар ва гёрсетив-аян алатлар булан ясандырылгъаны да шогъар туврадан-тувра болушлукъ эте.

Чинкдеси, ол узакъ йылланы боюнда топлангъан сынавуну сырларын охув ожакъда, ондан тышда оьтгерилеген гьакълашыв-генгешлерде, чакъда-чакъда юрютеген ачыкъ дарсларында малим эте. Шону булан бирге, шоланы барышында ачыкъ болгъан оьзге сынавлу муаллимлер ишинде къоллайгъан янгылыкъланы да къабул эте. Ол бугюнлерде де касбу бажарывлугъун камиллешдиривню уьстюнде де арасын бёлмеген кюйде ишлей. Дейгеним, оьзю де уьйрете,касбу усталыгъыны дазусу болмайгъангъа гёре, гьали де оьзю де уьйрене. Башлапгъы класланы муаллими гьисапда топлангъан сынавун ол хас сайтда ерлешдирип, янгы иш башлагъан яш касбучулагъа дарс беривню сырларына тюшюн­меге къошум имканлыкълар ярата. Ол яшлар булан класдан тышда юрюлеген гьаракатгъа да артыкъ агьамият бере. Шо гьаракатгъа ону охувчуларыны ата-анасы да уллу иштагьлыкъ булан къошула.

Нечик алай да, В. Гьажиева 1986-нчы йылда Дагъыстан пачалыкъ педагогика университетни башлапгъы класланы муаллимлерин гьазирлейген факультетин тамамлап чыкъ­гъандан берли юрютеген гьаракаты бошуна гетмеген. Ол оьзюню алдында билим алагъан яшланы, оланы ата-анасыны, иш ёлдашларыны арасында герти абур-сыйгъа лайыкълы болгъан. Гьакимлик къурумларыны янындан да тергевсюз къалмагъан. Бир башлап «ДР-ни билим беривюню отличниги», сонггъа таба «Россияны умуми билим беривюню гьюрметли къуллукъчусу» деген сыйлы атлагъа ес болгъан.

Мен де герти муаллим гьисапда алдында билим алагъан яшны талигьи оьзюнден гьасил экенни мекенли кюйде англап, юрютеген касбусуна къарны-гёнгю булан янашып чалышагъан Валадият Чочавовна Гажиевагъа яхшы савлукъ булан бирге татывлу агьлюсюнде аманлыкъ ва арты бир де уьзюлмейген кюйде кёп-кёп яхшылыкълар ёрамагъа сюемен.