Гьалал къуллукъ этген

1931-нчи йылда Паравулда уьч колхоз къурулгъан. Коллектив хозяйствону бирче ишлевюню пайдасын англап, паравуллулар барысы да колхозгъа къуршалгъан. Озокъда, заманлар гетсе де, халкъны душман булангъы къатты ябушувларын бизин оьсюп гелеген наслугъа унутмагъа ярамай.

Биз оьз тарихибизни билсек, абурласакъ, яш наслубузну гележек яшаву ярыкъ ва таза болажагъына шек ёкъ. Уллу Ватан давда къоччакъ кюйде дав юрютген, дав майданларда къалгъан игитлерибизни де атларын алтын гьарплар булан тарихибизге язмагъа ва билмеге – бизин аслу борчубуз.

Паравул юртдан шо давгъа 201 адам гетген, шолардан – 144-сю дав майданларда къалгъан. Уллу Ватан дав башлангъанда Амиров Магьаммат Совет Армияны сыдраларында оьз борчун кюте болгъан.

Магьаммат Амиров Москва боюнда Серпухов шагьарны ювугъунда артиллерия полкну составында 128-нчи стрелковый дивизияда биринчилей давгъа гирише.

Ол Москваны якълавда, Курск ябушувда, Днепр оьзенни боюнда, Киев, Орёл, Белгород шагьарланы ва Румыния, Польша ва Чехословакия уьлкелени фашист елевчюлерден азат этивде ортакъчылыкъ этген.

Олай да, бёлюкню взводну командири, бир вакъти ротаны, баталь­онну командири болуп да къуллукъ этген.

Магьаммат Амиров «Къызыл Юлдуз», “Уьстюнлюк учун”, «Къоччакълыгъы учун» орденлер булан ва юбилей медаллар булан савгъатлангъан.

Магьаммат Амиров ёлдашлары булан 9-нчу майны Чехословакияда шатлыкъ булан къаршылай. Давдан къайтгъан сонг хозяйствону экономикасын гётермек муратда, арымай-талмай чалышгъан адамланы бириси.

Ол дав битип къайтгъанда, колхозда ферманы заведующийи болуп иш башлай. Районну ёлбашчылары юрт хозяйствода касбучулар тарыкъны гьис этип, бир нече адамны райондан Магьачкъаладагъы юрт хозяйство кадрлар гьазирлейген идарагъа йибере. Шолар булан Магьаммат Амиров да 1951-нчи йыл охума бара. Охув ожакъны битдирген сонг, ол Паравулдагъы колхозгъа агроном болуп ишге бакъдырыла. 1960-нчы йылларда Паравулгъа Магьачкъала бойдан топуракълар бериле, шо заман Магьаммат Амировну начальник участка этип белгилей. Сонг ол хозяйствода заместитель болуп ишлей.

Шо йыллар районда ишлейген, Аллагь рагьмат этгир, водрайонну начальниги Гьамзат Давутович Гьамзатов Магьаммат Амировну гьакъында шулай эсгере: «Паравулда Ана татавулну янгыртыв ишлери юрюлегенде, иш уьстде мен ону булан къаршы болдум. Иннырда Магьаммат Амиров англатыв иш юрютеген вакъти. Мени юрегиме Магьаммат Амировну сёзлери тамды. «Хозяйствону ёлбашчысы Магьамматалини айтгъанын яшавгъа чыгъарма мени де, мени булан касбучуланы да, бригадирлени де, башгъа тармакъланы ёлбашчыларыны да – биринчи борчу. Шо саялы да, сизин бригад тангала янгы бавну чёпден тазаламагъа барма герек, мунда иннырда буса уллу адамланы юртдан къуршап иннырны ишин юрютербиз. Башгъа юртларда да, Магьаммат Амиров йимик, ёлбашчы ёлдашлыкъ этсе, гьакъ юрекден хозяйстволаны иши кёп алгъа барар».

Ашлыкъланы, емиш бавланы гелими артды, масала, бавчулукъда гьар гектардан 80-100 центнер емиш алына эди. Паравулну алмасы райондан оьтюп, Магьачкъалада да авуздан-авузгъа айтылагъан болду. Гьайванчылыкъ совхозну экономикасында аслам пайын тута эди. Уллу мююзлю гьайванланы санаву 900-1000, малланы санаву – 12000 -12500. Маллардан алагъан гелим гьар 100 ана малгъа 90-95 къозу, гьар къойдан 28-30 кило юн алына эди. Паравуллуланы къойчуларыны загьматы, уьстюнлюклери, савлай райондан оьтюп, республикада белгили эди.

Сугъарагъан сув болдурмакъ муратда республиканы кёмеги булан Аччы къарывда 1000 м3, Буглен къолда 400 м3 сув гиреген кёл къурула, эки уллу насос салына – бири «Аччы къарыв» кёлден Арушагъа, бирдагъысы – «Яр бурундан» арт якъгъа сув чыгъарыла. Олай да, 60-80 м3 сув гиреген 8 гиччи кёл къурула. Производствону артдырмакъ булан Паравулда шо вакъти социал туруш масъалалагъа да агьамият берилди. Паравул юртда маданият спорт –туруш центр къурулду: клуб, ясли бав, медпункт, лимонад цех, тюкен, давда къалгъанлагъа эсделик, стадион касбучулагъа уьй, юртгъа ичеген сув, орамлагъа янгы булакълар, юрт газификация этилди. Юрт йыл сайын оьсдю ва тюрленди, халкъны яшаву яхшылашды. Булар барысы да оьз халкъыны арасында абуру, оьрлюгю болгъан совхозну директору Магьамматали Изиевни, биринчилей, огъар гьакъ юрекден ёлдаш болуп тургъан Магьаммат Амировну, касбучуланы, бригадирлени, завфермаланы ва шо вакъти ишлеген ишчи халкъны уьстюнлюклери.

Магьаммат Амиров пенсиягъа чыкъгъан сонг Паравулдагъы Уллу Ватан давну ортакъчыларыны ва тамазаланы Советини председатели болуп район къадарда олагъа гьукуматдан гелеген енгилликлени гьайын этип иш юрюте. Шо жамият ишде ол дюньядан гетгинче ишлей.

Магьаммат Амиров къайратлы загьмат тёкгенине байлавлу болуп, гьукуматны янындан «Уьлгю загьматы» деген медаль, Гьюрметлев грамоталар ва башгъа тюрлю савгъатлар булан савгъатлангъан.

Ол етти яшны оьсдюрген, тарбиялагъан.

Авлетлери атасыны асил къылыкъларын давам эте туруп, ­оьзлени гьар гюнлюк загьматы булан ожакъларын юрюте, оьсдюре. Магьаммат Амиров давдан къайтгъан сонг да халкъны яшавун яхшылашдырывгъа къошум этген. Магьаммат Амиров герти дюньягъа гетсе де, ол этген ишлер, ону келпети бугюнде де бизин арабызда.