Нечик айтса, англар экен?!

Чара Роспотребнадзорну талапларына гёре оьтдю. Демек, залдагъылар бетлерине маскалар гийген, аралыкъ мезгилни сакълап олтургъан эдилер.

Чараны районну башчысы Магь­мут Амиралиев ачды ва юрютдю. Ол оьзюню гиришив сёзюнде залдагъылар булан саламлашып битген сонг:

– Бугюн йимик залгъа булай кёп адам артдагъы эки йылны ичинде жыйылмагъан десем янгылыш болмасман. Огъар да себеп – коронавирус инфекция аврувну яйылывуну къоркъунчлугъу. Бугюн оьтгерилеген чарагъа да булай кёп адамны, районну активин жыймакъгъа да коронавирус инфекция аврув себеп.

Савлай дюньяда йимик, бизин уьлкеде де коронавирус инфекция аврувдан авруйгъанланы, шо аврув себеп болуп оьлегенлени санаву арт­са тюгюл кемимеген. Гьалиден бир йыл алда хас маълумат къураллар билдирегени йимик, уьлкеде суткада 11 минг адам авругъан деген санавну эшитгенде тюк-тюгюнг тура эди. Гьали Россияда коронавирус аврувдан авруйгъанланы санаву суткада 37 мингден оьтген. Хас маълуматлар билдиреген кюйде, уьлкеде суткада бир мингден къолай адам оьле. Уьлкени бир-бир регионларында коронавирус инфекция булангъы гьал дагъы да авур,- деди ол.

Районну башчысы М.Амиралиев генгешде районну активине районда коронавирус инфекция аврув булангъы гьалны малим этди. Сёзюн узата туруп:

– Ол рагьатланма гьали де тез, коронавирусдан авруйгъанланы санаву, артса тюгюл, кемимей. Буссагьатгъы вакътиде район больницада коронавирусдан 43 адам авруп ятгъан,- деди.

Магьмут Амиралиев оьзюню сёйлевюнде залдагъылагъа коронавирус инфекция аврувну яйылывун токътатмакъ учун гетген 2020-нчы йыл не йимик чаралар гёрюлгенин эсге салды.

– О заман чакъ исси бола гелеген вакъти эди. Шо саялы, тарыкъ болуп къалса деп, районну денгиз боюнда ерлешген ял алагъан лагерлерин гьазирлеген эдик. Гьали чакъ гюн сайын салкъын бола бара, яшлар язда ял алагъан лагерлени биналары исси этилмей, шо имканлыкълардан пайдаланма бажарылмажакъ.

Коронавирус инфекция аврувну яйылывуну алдын алмакъны бирче гьайын этмесек, аврувну сав этмек учун тарыкълы дарманланы, оьпкелерин вентиляция этмек учун кислородну къытлыгъы тувулунма бола,- деди М.Амиралиев.

Коронавирус инфекция балагьдан къутулмакъ учун авруп сав болма яда вакцина этдирме тарыкъ. Не гьаракат этсек де бир тайпа ёлдашлагъа шону англатма болмайбыз.

Уьлкеде коронавирус инфекция аврувну яйылывун токътатмакъ муратда Россия Федерацияны Президенти Владимир Путин октябр айны 30-дан ноябр айны 8-не ерли уьлкеде алапасын да сакълап ишлемейген гюнлер деп билдирген. Уьлкени гьакимбашы регионланы башчыларына коронавирус инфекция аврув булангъы гьалны гёз алгъа тутуп ишлемейген гюнлени оьзлер токъташ­дырма да ихтияр берген.

Дагъыстанда ишлемейген гюнлер 30-нчу октябрден 8-нчи ноябр болгъунча. Шо гюнлер оьмюрю 65-ден, дагъы да оьрдеги оьмюрдеги адамлар уьзюрю болмаса уьйлеринде турма таклиф этиле. Ишлемейген гюнлерде ватандашлар сакълыкъны сакълама, жамият транспортда маскалар гийме, оьзге санитар чараланы сакълама тарыкъ.

Мен сизин бугюн бу залгъа жыймакълыгъымны себеби – сиз юртларыгъызда, тухумларыгъызны арасында абур, гьюрмет этеген, сизин пикиригизге тынглайгъан адамларсыз. Шо саялы мени учун тилемеймен, районну халкъыны савлугъу учун айтаман, залда олтургъан гьаригиз юртлуларыгъызгъа къавум-къардашларыгъызгъа коронавирусгъа къаршы вакцина этдирмекни тарыгъын англатгъаныгъызны сюемен. Шунда олтургъан гьар гьюрметли ёлдаш 4-5 адамны вакцина этдирме гелтирсе, уллу иш болажакъ эди, — деди М.Амиралиев.

Шо гюн оьтгерилген чарада аслу масъалалар гьисапда эки масъала арагъа салынып ойлашылды:

1. Вакцина этив.

2. Халкъыны гьисабын алыв.

Биринчи масъалагъа гёре район администрацияны ишлерине къарайгъан управлениесини ёлбашчысы Жамалутдин Имакъов гьисап берди.

Ол оьзюню сёйлевюн булай башлады:

– Гьюрметли районну активи, чакъырылып гелген къонакълар!

Дагъыстанстатны маълуматларына гёре, 2010-нчу йылда оьтгерилген гьисап алывда бизин районда 87 мингден къолай адам яшай. Бары да ерлерде йимик, бизин районда да коронавирус инфекция аврув кёп зарал гелтирген. Районну ёлбашчылары тийишли къуллукъланы касбучулары булан бирликде аврувну алдын алмакъ, яйылывун токътатмакъ учун алгъасавлу кюйде чаралар гёрюлдю. Авруйгъанланы сав этмек учун тарыкълы дарманлар алмакъ учун акъча маялар тапмакъны гьайы этилди. Гёрюлген чаралагъа гёре, районну ватандашларына коронавирус аврувну алдын алывда тийишли кёмеклер болдурулду.

Коронавирус – гючлю душман. Адамны савлугъуна бек зиян эте. Шо аврув себеп болуп, биз хыйлы адамларыбызны тас этдик.

Башлап аврув арагъа чыкъгъанда, касбучулар ­оьзлер де аврувну нечик алдын алма, сав этме тарыгъын билмей эдилер. Бизин уьлкеде савлай дюньяда биринчилерден болуп коронавирусгъа къаршы, буссагьатгъы вакътиде лап асувлу, адамны савлугъуна зиян гелтирмейген вакциналар чыгъарылды.

Коронавирус инфекциягъа къаршы ябушув юрютювде адамланы бирликдеги иммунитети болма герек. Шо болсун учун адамланы авадан яны коронавирус инфекциягъа къаршы вакцина этдирме герек.

Умуми иммунитет болсун учун районда яшайгъан 47363-ден къолай адам вакцина этдирме герек. Тек, районну халкъыны кёп яны интернетден берилеген ялгъан хабарлагъа инанып, вакцина этдирме алгъасамайлар.

Районда коронавирус инфекция аврувну алдын алмакъ, яйылывун токътатмакъ учун тийишли къуллукъланы касбучулары булан районну маълумат къуралларындан таба англатыв ишлер юрюлдю, шо ишлер гьали де узатылып тура. Ондан къайры да районда «Вакцина этдир, машин ут!» деген акция да оьтгерилди. Буссагьатгъы вакътиде районда «Вакцина этдир, 10 минг манат ут!» деген акция юрюле.

Буссагьатгъы вакътиде районда 7406 адам вакцина этдирген.

Докладчы оьзюню сёйлевюн тамамлай туруп, бизин районну 1,5 мингден де къолай халкъы тышгъари якъда загьмат тёгегенин, олар да вакцина этдиргенин айтды.

Жамалутдин Имакъов сёзюн тамамлай туруп, касбучулар гьар гюнлер булан хас маълумат къураллардан такрарлап турагъан кюйде, коронавирус инфекция аврувдан къутулмакъ учун эки ёл бар: бириси – аврумакъ, экинчиси – вакцина этдирмек деген пикир булан битдирди.

Районну халкъына коронавирус аврувну къоркъунчлугъун англама заман болгъан.