Гетген йылны гьасиллерине къаралды

Республиканы Башчысы Сергей Меликов оьзюню сёйлевюнде Дагъыстан учун лап агьамиятлы масъалар – газлашдырыв, къурулуш тармакъны реформалашдырыв, инвестиция маялар гелтирив деп гьисап эте.

Оьсювню янгы даражасына етмек учун 2021-нчи йылда гьар тюрлю тармакъларда кёп иш этилген. Шону ичинде Дагъыстан гетген йыл социал-экономика оьсюв ёлда федерал даражада къошум якълав алгъан.

Оьзге затлар булан янаша 2021-нчи йылда регионгъа инфраструктура проектлени яшавгъа чыгъарывда 10,5 миллиард бюджет кредитлер гелген. Шо акъча маялар, биринчилей, республикада сув масъаланы чечивге бакъдырылажакъ. Шо ёрукъда Магьачкъала коллекторну проект ишлерини уьстюнде иш юрюлюп тура.

Республика инвестиция проектни рамкасында 2021-нчи йылда 389 объектге акъча маялар гёрсе­тилген, 47 объектде къурулуш ишлер тамамлангъан.

Республикада артдагъы вакътиде бир нече тармакълар оьсюв ёлда яхшы гьасиллер гёрсете, шону ичинде туризмни гьасиллери де яман гёрюнмей. Гетген йыл республикагъа турист гьисапда бир миллиондан да къолай адам гелген, шо 2020-нчы йылны гьасиллери булан тенглешдиргенде, 30 процентден артыкъ. Шо республиканы туризм тармакъдагъы зор имканлыкъларын исбатлай.

Сергей Меликов чарадагъы оьзюню сёйлевюнде гетген йыл республика къолда этген натижалар яман тюгюл буса да, гёрмекли тюгюлюн яшырмады.

Республиканы Башчысы С.Мели­ков:

- Гетген йыл регионну юрт хозяйст­во, промышленност тармакъларында статистика далиллер яман гёрюнмей, хыйлы гележеги бар проектлер тизилген. Имканлыкълар, шону ичинде гьайванчылыкъ да, малчылыкъда бар, тек болдурагъан продукцияны толу кюйде ишлетеген, гьазир продукция чыгъарагъан бир къурум да ёкъ.

- Гелигиз, бугюн биз юрт хозяйствону, промышленностну оьсювюнде ишлетеген, гьазир продукция чыгъарагъан предприятиелер къурувгъа ва пайдаландырывгъа беривню имканлыкъларын къоллайыкъ.

Республикада адамлагъа иш ерлер этив масъала да агьамиятлы. Дагъыстанда регистрация этилген ишсизлени санаву 34 мингге етише. Айрокъда, ишсизлик жагьиллени арасында итти токътагъан. Бу масъаланы уьстюнде мекенли ойлашма, иш гёрмеге тарыкъ. Шо саялы биз учёт ишлени тюз салма ва юрютме тарыкъбыз. Кадр политикагъа да ревизия этмеге тарыкъ. Къулулкълагъа билими ёкъ адамланы алма тарыкъ болмай. Ювукъ вакътини ичинде биз кадрлагъа къарайгъан комиссия къуражакъбыз ва касбучуланы шо къуллукъгъа тийишлилиги тергележек,- деди .

Чарада арагъа салынып ойлашылагъан масъалалагъа байлавлу ДР-ни экономика ва территориал оьсювюне къарайгъан министрини заманлыкъгъа борчларын кютеген Руслан Алиев аслу доклад булан чыгъып сёйледи.

Ол оьзюню сёйлевюн булай башлады:

- Экономиканы, социал тармакъланы оьсювюне болушлукъ этеген республика инвест программа. Шону яшавгъа чыгъармакъ учун 2021-нчи йылда 18,4 миллиард акъча гёрсетилген. Шону 11,2 миллиарды – федерал харжлар, 7,3 миллиард – республика харжлар. Шо харжлагъа гёз алгъа тутулгъан 170 объектни ерине, 34 объект пайдаландырывгъа берилген. 344 километр ёлгъа ремонт этилген, 27,3 километр ёл къурулгъан, 12 кёпюрге ремонт ишлер этилген (узунлугъу 54 метр), ондан къайры да, бир кёпюр къурулгъан (29,8 погон метр)

«100 школа» деген проектни кюрчюсюнде 105 билим берив ожакълагъа ремонтлар этилген.

«Местные инициативы» деген проектге гёре 84 проект утгъан деп токъташдырылгъан ва шо муратлагъа 299 миллион манат акъча гёрсетилген.

ДР-ни экономика ва территориал оьсюв министрини заманлыкъгъа борчларын кютеген Р.Алиев оьзюню сёйлевюнде республиканы социал-экономика оьсювюн болдурмакъ учун гетген йыл этилген оьзге ишлени уьстюнде де токътап сёйледи.

ДР-ни юрт хозяйство ва сурсат министрини заманлыкъгъа борчларын кютеген Шарип Шарипов тармакъны гетген йылгъы гьасиллерине гёре сёйледи.

Масала, 2021-нчи йылда республиканы сабанчылары 450 минг тон ашлыкъ болдургъан, шо 2020-нчы йылда болдурулгъанындан – 6,5 процентге артыкъ.

Докладчы оьзюню сёйлевюнде дюгю оьсдюрювчюлерибизни гёрмекли уьстюнлюклерин айрыча эсгерди. 2021-нчи йылда 118,9 минг тон дюгю болдурулгъан. Дюгю оьсдюрювде шо Дагъыстанны тарихинде болгъан гьасил тюгюл.

Ш.Шарипов министерликни янындан ГУП-ну ревизия этивде этген ишлени гьакъында да гьасил берди.

Чарада ресбупликаны социал-экономика оьсювюне байлавлу болуп, оьзге ведомстволарыны ёлбашчыларыны заманлыкъгъа борчларын кютеген ёлдашлар да гьисап берип сёйледилер.

Жыйынны гьасиллерин чыгъарып сёйлей туруп, ДР-ни Башчысы С.Меликов МЧС-ни, яшланы ишлерине, спортгъа, маданиятгъа, экономика оьсювюне, мал-матагь министерликни ишлерин яхшы яндан эсгерди.

- Гетген йыл ва ону гьасиллери тарихге гетди. 2022-нчи йыл республиканы социал-экономика оьсюв ёлунда алгъа барывну йылы болма тарыкъ. Шо масъалаланы чечмек, яшавгъа чыгъармакъ учун федерал центр, корпорациялар булан тыгъыс кюйде ишлейбиз. Шо саялы биз барыбыз да алгъа салынгъан муратлагъа етмек учун бир-бирибизге кёмек этип, якълап ишлеме герекбиз, – деди ДР-ни Башчысы.