Меню
16+

Сетевое издание "Району яшаву"  «Будни района»

02.04.2021 09:04 Пятница
Категория:
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!

Бир муратгъа къыйышып ишлей эдик

Автор: Шихав Къайирбеков

100 йыл аз мезгил тюгюл. Шо вакътини ичинде хыйлы сув эниш акъгъандыр. Тав элини уьлкеси ­оьзюгер автономия берилгенден бу якъгъа Россия Федерацияны сыдраларында яшавну, производствону бары да тармакъларында гёрмекли уьстюнлюклеге етише гелген.

Бизин республика аграр республикагъа гёре, ону гьакимбашлары халкъны токъ яшавун болдурмакъ муратда топуракъланы асувлу къоллавгъа алдынлы иш сынавну, илмуну янгылыкъларын производствогъа генг кюйде гийире туруп, участкалардан алынагъан гелимлер йыл сайын гётерилип юрюлгени эсли наслуну яхшы эсинде бардыр.

Бизин район республикада лап уллу районланы бириси экенге гёре, республиканы оьсювюне аслам къошумун болдургъанны бирев де инкар этме болмас.

Районну колхозлары, совхозлары юрт хозяйство продукталар болдурувда ва ону пачалыкъгъа сатып беривде алгъа салынгъан планланы болжалдан алда толтуруп, пачалыкъны, республиканы оьр савгъатларына кёп-кёп керенлер ес болгъан.

Оьтген девюрню ичинде районубузну оьсювюне, чечекленивюне мунда яшайгъан гьар ватандашы оьз къошумун болдургъан. Шо гьаракатда, озокъда, бизин уллу наслуларыбызны къошуму – аслам. Оланы загьмат ёлун, ишге янашывун, жавапчылыгъын оьсюп гелеген яш наслугъа уьлгю гьисапда бир де тартынмай гёрсетме ярай.

Бугюн биз кёп йыллар «Танг» совхозда 1-нчи бёлюкню ёлбашчысы болуп ишлеген, бажарывлу касбучу Бийгиши Айдиевни, ону айланасына къуршалып ишлеген ёлдашланы, ишчилени, механизаторланы алгъа салынгъан планланы яшавгъа чыгъарывда этген къошумун газетни охувчусуна дурус кюйде етишдирмекми къастын салгъанбыз.

Бийгиши Айдиев оьзюню хасиятына гёре макътав сёзлени сюеген адам тюгюл. Газетни къуллукъчулары булан да оьзю бёлюкню ёлбашчысы болуп ишлеген йылларда да сююп аралыкъ тутмай эди.

Бу гезик де мен газетни редакторуну тапшурувуна гёре, ону булан ёлугъуп, ону иш ёлдашларыны гьакъында язмакъ учун ёлукъгъанда, негер тарыкъ гетген-битген затлар деп, лакъырдан баш къачырма сюйдю, тек мен оьзюнден айрылмайгъанны билгенде, бираз йымышап, мен береген соравлагъа жавап берме разилигин билдирди.

- Бийгиши, сиз хозяйствода ишлеме къачан башладыгъыз?

- Мен 1971-нчи йыл Дагъыстан юрт хозяйство институтну битдирген сонг, «Танг» совхозда бригадир болуп ишге тюшдюм. Эки йыл ярым шо къуллукъну кютдюм. Оьр охув ожакъда алгъан билимлеримни производствода къоллама гьаракат этдим. Тапшургъан ишлеге жаваплы янашып, иш ёлдашларымны ишге ругьун гётерме гьаракат этдим.

1973-нчю йыл хозяйствону ёлбашчылары магъа инамлыкъ берип, мени хозяйствону 1-нчи бёлюгюню ёлбашчысы этип белгиледи. Бёлюкню 312 гектарда юзюм бавлары бар эди. Огъар 4 бригаданы ишчилери къуллукъ эте эди. Бригадирлер Абужалил Къаппаров, Гьюсен Гьюсенов, Абдулмежит Къурбанов, Магьамматрасул Акаев ёлдашлар бригадалагъа башчылыкъ эте эди. Олар бажарывлу, ишчилер булан иш юрютюп, оланы къыйынына, тынчына табулуп билеген касбучулар эди. Биз алгъа салынгъан борчланы яшавгъа чыгъармакъ учун борланы гьар-бир къуллукъларын агротехника гёрсетеген болжалларда сан янлы кюйде ­оьтгерме гьаракат эте эдик. Айрокъда тюшюмню къоруп сакъламакъ учун аврувланы, зиянлы жанланы алдын алыв чараланы бир де йырмай, заманында оьт­гермекни гьайын этип ишледик.

- Мен ишиме байлавлу болуп, сизин бёлюкню бригадирлери, ишчилери булан кёп ёлугъуп, оланы бригадада борлагъа къуллукъ этеген кюю гьакъда аз язмагъанман. Сиз башчылыкъ этеген бёлюк лап кёп юзюм алгъан йыл эсигизде къалгъанмы?

- Бизин бёлюкню юзюмчюлери совхозну оьзге бёлюклерини ишчилери булангъы ярышда бир де артда къалмагъан. Оьзюне А.Къурбанов башчылыкъ этеген яшёрюмлени бригадасыны уьюрлери ярышны алдынлылары гьисапда макъталып гелген. Бизин бёлюк лап кёп тюшюм алгъан йыл – 1976-нчы йыл. Шо йыл бёлюкде бар 312 гектар юзюмлюклени гьар гектарындан 126,9 центнер юзюм алгъан эдик. Шо йыл ишчилер, механизаторлар кёп къошум акъчалар алып, кёп кёмеклер болду.

- Сизин бёлюкню ишчилерини уьстюнлюклери шо йылларда жыйынларда кёп эсгериле эди. Шо вакъти сизин яннавуругъузда ишлеген ёлдашланы атлары эсигизде къалмагъанмы?

- Сергендиравулда яшайгъанлагъа сабанчылар деп айтыла геле. Олар бек ишлейген, топуракъны хадирин билеген адамлар. Бёлюкде ишлейген бары да ишчилер ишге айсенилик этмей эди. Барысын да эсгерме, макътама ярай. Мен бугюн оланы бир нечелерини атларын уллу гьюрмет булан эсгерме сюемен. Олар: ишчилер Машарат Гьажиева, Абаси Чамсаева, Кисмияханым Гьайдарова, Абаси Валиянова, Абдулмуталим Гараев. Сувчулар: Азим Гьажиев, Ичакай Алхасов, Гьасан-Гьюсен Алиев ва кёп-кёп оьзгелери.

-Сизин бёлюкню авлакъчылыкъ тармагъы да бар эди. Шо гьакъда не айтма боласыз?

- 1000 гектарда чачыв топуракъларыбыз бар эди. Авлакъчылыкъ бригадагъа ишге намуслу янашагъан, жавапчылыкъны гьис этеген Абсалам-агъав Абакаров башчылыкъ эте эди. Бу адамны гьакъында бир-эки сёз булан айтып, ону иш бажарывлулугъун, гьаракатчылыгъын, эринмейгенлигин айтып битдирме къыйын. Бир сёз булан айтгъанда, таза юрекли, ишни хадирин билеген бригадир эди.

Юзюм болдурувда йимик бизин бёлюкню авлакъчылары да ал сыдралардан тюшмей ишлеп гелген. Бизин топуракъларыбыз – къургъакълыкълар, шо участкалардан яхшы тюшюмлер алына эди. Демек, 1800-2000 тон ашлыкъ ала эдик. Бир йыл чы къылчыкълы ашлыкъларыбызны гьар гектарындан умуми алгъанда 26 центнерден къолай тюшюм алгъан йылыбыз да болду.

Узакъ йыллар бизин бёлюкню уьюрлери авлакъ ниъматлар болдурувда ва ону пачалыкъгъа тапшурувда ал сыдраларда болуп тургъаныбыз да бёлюкню гьар уьюрюню аслам къошуму болду. Мен оланы ишине рази къала эдим, оланы разилигин къазанмакъ учун да менден болагъан гьаракатны да этдим. Бары халкъны рази этме де къыйын, иш уьстде мен хатирин къалдыргъанлар бар буса, гечип къояр бугъай дагъы.

- Къазанчы къайнамаса, къазан къайнамас деп айтыла. «Танг» совхозну сиз башчылыкъ этеген бёлюгюню уьюрлери юрт хозяйство продукталар болдурувда етишген уьстюнлюклерде ону ёлбашчысыны гьаракаты да та­рыкъ. Бёлюкню юзюмчюлерини, авлакъчыларыны уьстюнлюк­лери уллу наслуланы эсинде. Ишде етген уьстюнлюклеригиз саялы сизге пачалыкъны янындан берилген не йимик савгъатларыгъыз бар?

- Тюзюн айтсам, шо вакътилерде биз савгъатлар учун ишлемей эдик. Тапшурулгъан ишни намуслу кюйде кютюп, яшавгъа чыгъарма къаст эте эдик. Озокъда, мен савгъатсыз къалмагъанман. Ишде етген уьстюнлюклерибиз саялы, магъа ДАССР-ни Оьр Советини Гьюрметлев грамотасы тапшурулду.

1976-нчы йыл магъа юзюм болдурувда бёлюкню алдына салынгъан планланы хыйлы артыкъ этип толтургъаныбыз саялы, шо замангъы «Дагвино» къурумну ва партияны район комитетини янындан енгил автомашинлер булан савгъатландым.

1987-нчи йыл магъа “ДАССР-ни ат къазангъан юзюмчюсю” деген ат да берилди.

Социалист ярышны алдынлысы деп магъа берилген белгилени санавун да унутгъанман,– деди Б.Айдиев.

Гертиден де, Б.Айдиев – юзюмчюлюк тармакъны устасы, ону бу тармакъдагъы сынавун, бажарывлулугъун бирев де инкар этме болмас. Буссагьатда да ол оьзюню бай иш сынавун насигьатчы гьисапда арымай, талмай яш юзюмчюлеге англата, пайдалы насигьатлар бере. Биз де Б.Айдиевге къалгъан яшавунда савлукъ, гёз алгъа тутгъан негетлерине етме насип ёрап къайтдыкъ.

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи. Комментарий появится после проверки администратором сайта.

5