Оьмюрюн юрт хозяйствогъа багъышлагъан

Бизин районда да республикабызны экономикасын аякъгъа тургъузувда, халкъланы яшав даражасын яхшылашдырывда, социал-экономика масъалаланы чечивде аслам къошумун этген, къайратлы загьматы булан иш ёлдашларыны арасында абур къазангъан эревюллю уланларыбыз ва къызларыбыз аз тюгюл. Исбаният Магьмутова шолай макътавгъа лайыкълы къатынларыбызны бириси эди.

Исбаният Магьмутова – ерлерде артеллер, колхозлар къурулув гьаракатны замандашы. Ону загьмат книжкасында этилген язывлагъа къарасакъ, 1923-нчю йылда тувгъан. Ону яшлыгъы авур йыллагъа рас гелгенге болма ярай. Школаны башлапгъы класларын битген сонг, ата-анагъа кёмек болсун учун шо йылларда Зелекъакъадагъы колхозда загьмат ёлун башлагъан. Тенглилерини, шо вакъти Исбаният булан колхозда бирге ишлейгенлени айтывларындан эсибизде къалгъан кюйде, ол башлап фермада бузавчу болуп иш башлай. Чарчымлы, гьаракатчы къызъяш тапшурувларына жаваплы янашып, гьаракат этип загьмат тёге. Ферманы ёлбашчысы Исбаниятны гьаракатчылыгъын, жигер айланагъанын гёрюп, ону савунчу этип белгилей. Исбаният Магьмутова савунчу иш ёлдашларына тергевлю янаша, гьайванлардан кёп сют савмакъ учун мукъаятлы кюйде къуллукъ эте. Емлени югъунчлу этип токъташдыргъан болжалларда ара бёлмей берме чалыша.

Гьайванны сютю тилинде бола дегенлей, этилеген къуллукъланы натижасында сыйырлардан савулагъан сютлени къадары гётерилме башлай. Ферманы ёлбашчысы Исбаниятны ёлдашларыны арасында уьлгю гьисапда гёрсетеген бола. Шоллукъда, заманлар гете. И.Магьмутованы аты алдынлы савунчу гьисапда жыйынларда эсгериле.

1956-нчы йыл Исбаният Магьмутова Къарабудагъгент юртдагъы Карл Марксны атындагъы колхозгъа ишге тюше. Гьар тюрлю тармакъларда чалыша. Тапшурулгъан ишлеге намуслу кюйде жаваплы янашып кюте, хозяйствону ёлбашчыларыны разилигин къазана.

Гетген асруну 60-нчы йылларында ерли колхоз юзюмчюлюк «Танг» деген совхозгъа айлана. 1966-нчы йыл хозяйствону ёлбашчылары И.Магьмутованы совхозну 2-нчи бёлюгюню овошчулукъ бригадасына бригадир этип белгилейлер. Ол янгы къуллукъну борчларын кютме гётерилген ругь булан гирише.

Овошчулукъ тармакъда яхшы гелимлер алмакъ учун овош оьсюмлюклер кюйлю топуракъларда ерлешдирилме, орнатылагъан шитил сан янлы болма герегин бригадир яхшы англай. Эрте язбашдан тутуп парниклерде сан янлы шитил оьсдюрмекни чаралары гёрюле.

Исбаният Магьмутова ишни, хадирин билегенден къайры да бригаданы уьюрлерини ишге ругьун гётерме, ругьландырма бажарагъан касбучу болгъан.

Магъа ишим себеп болуп, ону булан бир нече керен овош тарлавларда, хозяйствону тавукъ фермасында, оьзге участкаларда ёлукъма, ишге байлавлу лакъыр этме насип болгъан.

1977-1978-нчи йыллар болма ярай. Газетни баш редакторуну орунбасары Гьажимурза Гьажимурзаев «Танг» совхозну овошчулукъ тармагъын анализ этип, газетге материал онгарма тарыкъ деп тапшурув берип йибергени бугюн йимик эсимде.

Редакцияны шофёру Мамакъ Абдуллабеков булан хозяйствону «Къысгъалар» деген участкасында ерлешген овош тарлавларында болдукъ.

Овошлагъа экинчи казасы урула. Бригадир Исбаният овошчуланы бирлерини ишин, каза урувун макътай, оьзгелерини чёп отланы ярты къыркъып, шитилни тюбюн яхшы толтурмагъанына къайнаша, шулай тортурма тарыкъ деп, оьзю казасын алып, тюбюн толтуруп гёрсете.

Гертиден де, шо йыл И.Магь­мутова башчылыкъ этеген бригаданы уьюрлери пачалыкъгъа овошлар тапшурувну планларын болжалдан алда хыйлы артыкъ этип яшавгъа чыгъарды.

Бригадир – овошлагъа сан янлы къуллукъ этивню болдурмакъ, участкаланы тюшюмлюлюгюн артдырмакъ муратда производствогъа ишни прогрессив къайдаларын гийирмекни уьстюнде де кёп гьаракат этген касбучу. Ол хозяйствону ёлбашчылары, касбучулары булан гьакълашып, овошчулагъа хас участкалар (десетинлер) гёрсетип ишлевню яшавгъа гийирген. Гьар участкагъа, овошчугъа план сала болгъан. Шо девюрде ишни бу къайдасы лап алдынлы санала, овошчуланы янгы оьрлюклеге ругьландыра, планланы болжалдан алда толтурма болушлукъ эте болгъан.

Юрт хозяйство производствону гётеривде, алгъа салынгъан планланы артыкълыгъы булан толтурувда, хозяйствону планларын толувуна аслам къошум этген саялы, 1966-нчы йылны апрель айыны 30-нда Исбаният Магьмутовагъа «Загьмат Къызыл Байракъ» орден тапшурулгъан. Орденни номери – 396510.

Советлени девюрюнде загьматчы адамгъа абур-гьюрмет гючлю эди. Исбаният Магьмутова районну овошчуларыны арасында юрюлеген загьмат гьаракатда даим ал сыдраларда бола.

Ол хозяйствону овошчулукъ тармагъында бригадир болуп ишлеген йылланы ичинде ол башчы­лыкъ этеген бригаданы овошчулары пачалыкъ­гъа овошлар тапшурувну планы йырылмагъан.

Хозяйствону ёлбашчылары И.Магь­­мутованы не ишге бакъдырса да, ишин адам сёз тапмасдай кютюп юрюген.

Гетген асруну 80-нчи йылларыны башында ол «Танг» совхозну юрт ягъада ерлешген «Чочакъай» участкасында тавукъ фермагъа да аз заман башчылыкъ этди. Фермада йымырткъа къозлайгъан тавукълар сакълана эди. Ферманы заведующийи тавукълардан йымырткъа алывну артдырмакъ учун гьисап алыв ишлеге къатты тергев берип, ортакъ байлыкъны асырап сакълап гелген.

1982-88-нчи йылларда И.Магь­мутова «Танг» совхозну «Таха баш» участкасында ерлешген хас складына ёлбашчылыкъ этген. Ортакъ есликни къоруп сакълавда, гьисап алыв ишлени низамы булан юрютюп ишлеген.

И.Магьмутованы сураты, производствону алдынлысы гьисапда районну, хозяйствону Гьюрметлев доскасын кёп йыллар безеп гелген.

И.Магьмутованы тёшюн «Загьмат Къызыл » орденден къайры оьзге белгилер, медаллар да безей эди. Ол – кёп-кёп Гьюрметлев грамоталаны, оьзге савгъатланы еси.

Адам загьматы булан абурлу дей. Гертилей де, оьзюню девюрюнде бизин макъалабызны игити Исбаният Магьмутованы район ёлбашчыларыны, юртлуланы, иш ёлдашларыны, ону таныйгъанланы арасында яхшы абуру бар эди.

Исбаният Магьмутова йимик минг­лер булангъы производствону алдынлылары республикабызны, районубузну оьсювюн, чечекленивюн болдурмакъ учун белбюгюп, этекчалып ишлеп гелгенлер. Олайлагъа абур да, гьюрмет де тийишли.