Заман аз къалгъан

Шо гюнгю чарада районну школалары, школа чагъына етмеген яшлар тарбияланагъан яшлар бавларыны янгы охув йылгъа гьазирлиги гьакъда арагъа салынгъан эди.

Бу масъалагъа гёре районну билим берив управ­лениесини ёлбашчысы Тажли Хизриева гьисап берди.

Ол оьзюню гьисап берив сёйлевюн булай башлады:

–Гьар йыл янгы охув йылны алдында бары да билим берив идаралар билим берив гьаракатгъа гьазирлиги бары тергеле. Шо тергевлени МЧС-ни, МВД-ни, Роспотребнадзорну ва гьакимликни оьзге къуллукъларыны вакиллери тергей. Россия Федерацияны билим берив министерлигини 2019-нчу йылны март айыны 5-нде № ТС-891/03 номерли кагъызында билим берив идараланы янгы охув йылгъа гьазирлигин къабул этивде методика рекомендация бериле. Шо таклифлени кюрчюсюнде «Къарабудагъгент район» муниципал районну башчысыны 2020-нчы йылны июль айыны 18-нде районну билим ва тарбия берив къурумлары янгы охув йыл­гъа гьазирлигин тергевге байлавлу 76/605/20 номерли къарар къабул этген. Шо къараргъа гёре ведомство ара комиссия къурулгъан. Комиссия районну билим ва тарбия берив къурумларыны янгы охув йылгъа гьазирлик гёрювню, школаланы, яшлар бавларыны янгы охув йылгъа ремонтларыны гьазирлевню графиги, болжалы токъташдырылгъан.

Шо тергевлени аслу мурады школаланы, яшлар бавланы янгы охув йылгъа, охутув, тарбиялав ишлеге мукъаятлы гьазирлигин токъташдырмакъ. 2020-нчы ва 2021-нчи охув йылны башына районну билим берив идарасында 68 къурум бар. Шоланы 28-и – школа чагъына етишмеген яшлар сакъланагъан яшлар бавлар, шоланы 3-ю – оьз еслигиндеги яшлар баву. 29 – орта билим береген къурум, (шону ичинде 1 хас коррекция школа-интернат) 11 – къошум билим береген къурумлар.

Районда бар бары да охув ва тарбия берив ожакъланы лицензиясы, акредитациясы бар, Роспотребнадзорну ва МЧС-ни заключениелери бар. Районну ичиндеги бары да школаларда от тюшювлени алдын алыв талаплагъа жавап береген Пачалыкъ­ декларация бар. Амма кёбюсю школалардагъы от сёндюрювде къолланагъан алатланы болжалы оьтген, янгыртмаса бажарылмай.

Билим берив идаралар пожар болгъанын билдиреген сигнализациялар булан ясандырылгъан, бирлерине от тюшювлени сёз булан билдиреген алатлар салынгъан, оьзгелери от тюшювлерде биринчилей къолланагъан алатлар булан таъмин. Тек бугюн олар ремонт талап эте, янгыдан къурашдырма, онгарма тарыкъ. Школалар от сёндюреген къураллар булан таъмин.

Районну билим берив управлениесини ёлбашчысы Тажли Хизриева оьзюню сёйлевюнде районну школаларыны, яшлар бавларыны янгы охув йылгъа гьазирлей туруп, юрюлюп турагъан ремонт ишлени барышы гьакъда да маълумат берди. Школалагъа тарыкълы ремонт ишлер бары да ерлерде бир йимик тюгюлю аян этилди. Районну 8 школасы «100 школа» деген проектде ортакъчылыкъ эте. Олар: Къарабудагъгент 1,2,3 номерли орта, Паравул 1 номерли орта, Къакъашура 1 номерли орта, Жанга орта, Сираги орта, Ленингент орта школалар. Бу гьажатлагъа школалагъа 3 миллион 100 минг манат харж гёрсетил­ген. Шону 2 миллиону – республика бюджетден, 100 минг манат район, 1 миллион спонсорлукъ кёмек. Шо харжлагъа школаланы къалкъыларыны шиферин, исси этив системасын, полларын, терезелерин алышдырыв ва оьзге ишлер кютюле. Айтма тарыкъ, булай ишлер школалар къурулгъандан бу якъгъа этилмеген.

Оратор оьзюню сёзюн давам эте туруп, районда бар 28 школаны 8-и сборно-штовой къайдада къурулгъан, гёлемсиз, охутув тарбиялав процесде гьалиги заманны талапларына жавап бермейгенни, спортзаллары ёкъну ачыкъ этди. Олар: Къарабудагъгент 2,3 номерли орта, Сираги, Жанга, Ленингент орта школалар ва Паравул 1 номерли орта школа.

Билим берив управлениени ёлбашчысы Тажли Хизриева оьзюню сёйлевюню барышында школаланы, яшлар бавларыны къалкъыларын ялламайгъан раствор булан онгарма тарыгъын, кёбюсю школаларда сув къуюлар ёгъун, сигнализацияларына ремонт талап этегенин, районну ичиндеги школаланы айлана ягъыны бегитилген кюю школалардагъы санузеллер заманны талапларына жавап бермейгенин аян этди. 11 школада тюгюл исси туалетлер ёкъ. Районну охув-тарбия берив къурумларыны мебель булан таъминлиги де макътардай тюгюл.

Бугюнгю лап аслу масъала – школаларыбыз, яшлар бавларыбыз тыгъыслыкъда.

Алданокъ этилген гьисаплагъа гёре, бу йыл школагъа къуршалажакъ охувчуланы санаву 14200-ден оьтме бола.Биринчилей школагъа гележек яшланы санаву 1763-ден кёп болма ярай. Йылдан-йыл школагъа, яшлар бавларына къуршалагъан яшланы санаву артып юрюй. Къарабудагъгентде, Янгы Паравулда, Манас посёлокда, Зеленоморскда яшланы 3 сменде охутма борчлу болажакъбыз. Шолай гьал яшлар бавларында да бар. Буссагьатгъы вакътиде яшлар бавуна электрон къайдада (0-7)2654 яш гезикде токътагъан. Оланы кёплерине яслиге гезик етишмей, школагъа барма борчлу болажакълар.

Т.Хизриева оьзюню сёйлевюн узата туруп, охувчуланы тегин охув китаплар булан таъминлигини уьстюнде токътап сёйледи.

Бугюнге китаплар булан 90 процент таъминбиз. Школагъа къуршалагъан яшланы санаву бир къадар артгъанына гёре, етишмейген китаплагъа заявкалар берилген.

Районну билим берив управлениесини ёлбашчысыны сёйлевюнде районда школаланы охув-тарбиялав гьаракатда информация-билим берив алатлар булан таъминлиги гьакъда да айрыча эсгерилди.

Телекоммуникация, инфраструктура генг кюйде оьсген. Интернет тору, ерли сет бары да школаларда бар. Тек, дагъы да яхшы болма тюше. Районну школаларыны хас компьютерлер булан таъминлиги 16 яшгъа бир компьютер тие. 32 охув кабинетлерде 490 автоматлашдырылгъан охувчугъа ерлер, муаллимлеге 42 ишге ерлер ясандырылгъан. Айтма тарыкъ, районну билим берив тармагъындагъы компьютерлер эсги, гьисапдан тайдырылма заман болгъан.

Районну школаларында ясандырылгъан ва ишлейген 71 мультимедийный проектор, 49 интерактивный проектор,68 интерактивный комплекслер бар. Билим берив къурум далиллени «электронный дневник», «электронный журнал» база системада сакълай. Тек бары да билим берив къурумларда шо иш тийишли даражада тюгюл.

Яшлагъа исси аш беривню масъаласы гьакъда айта туруп, оратор 1-4-нчю класланы охувчуларына исси аш бериле. Янгыз Паравул 3 номерли орта школада буфетден таба оьтгериле. Кёбюсю школаланы хас аш этеген ерлери ёкъ. Аш онгарылгъан кабинетлерде бериле. Тажли Хизриева сёйлевюн тамамлай туруп, къалгъан аз заманны ичинде къурувчулар, школаланы коллективлери янгы 2020-2021-нчи охув йылгъа дыгъарларда герсетилген болжалларда школаланы ремонт ишлерин тамамламакъ учун бары гючюн бакъдыражагъына, районда янгы охув йыл къуванчлыкъны шартларында охувчулагъа эшиклерин ачажагъына инанагъанын билдирди.