Шартлар бир...

Ашлыкъланы тюшюмюн къайтарыв, участкаланы саламын жыйыв, сюрюв ишлени гьакъында айта туруп, районну юрт хозяйство управлениесини ёлбашчысы Ш.Мустапаев булай деди:

-2020-нчы йылны тюшюмю учун районну муниципал къурулувларында 14199 гектар топуракълагъа ашлыкълар чачылгъан. Чачыв ишлер районну гьава шартларын гьисапгъа алып макъталгъан болжалларда оьтдю. Авлакъчылыкъ тармакъны гьасиллери бютюнлей гьава шартлардан гьасил болмай буса да, авур гьава шартлар, узакъ болжалгъа узатылып турагъан къургъакълыкъ авлакъчыланы къурч загьматына терс яндан таъсир этмей де къоймай. Муна, 2020-нчы йылны гьава шартлары авлакъчылыкъ тармакъны къуллукъчулары учун нечакъы да авур бара.

Табии къыйынлыкълагъа, четимликлеге де къарамайлы, районда ашлыкъ къайтарыв кампания къурумлу бара. Буссагьатгъы вакътиде ашлыкъ къайтарывгъа къуршалгъан ёлдашланы гьаракаты булан 12602 гектар майдандагъы ашлыкъланы тюшюмю къайтарылгъан 31 минг тонгъа ювукъ ашлыкъ беженлеге тёгюлген.

Районда ашлыкъ къайтарывну жанлы барышына алданокъ гёрюлген къурумчулукъ ишлер болушлукъ эте деп ташдырып айтма болабыз. Районда бар ашлыкъ къайтарагъан комбайн­лагъа алданокъ тарыкълы ремонтларын этип, гьазирлик линейкагъа салынгъан эди. Ашлыкъ къайтарывгъа районда 32-ден къолай комбайн, таман даражада автотранспорт къуршалды.

Демек, районда ашлыкъ­ланы тюшюмюн къайтарывда 27 комбайн ишлей. 5 комбайн оьзге районлагъа кёмекге барып ишлеп тура.

Бугюнге районда бар ашлыкъларыбызны 89 процентини тюшюмю къайтарылып битген.

-Шагьабутдин, топуракъ­ланы тюшюмлюгю гьакъда не айтма боласыз?

-Йылыбыз нечакъы бола буса да авлакъчылыкъ тармакъны къуллукъчулары учун авур гелди. 3-4 ай кёкден чыкъ тюшмеген. Уьстевюне, чакъны иссилиги адамны баш майын къайнатар даражада. Шогъар да къарамайлы, районда ашлыгъы орулгъан тарлавланы гьар гектарындан орта гьисапда 22 центнер тюшюм алынгъан.

-Шагьабутдин, узункъулакъдан биз булай къургъакъ йыл гектардан районда 25 центнер, дагъы да кёп тюшюм алгъанлар бар деп эшитебиз, шо нечикдир?

-Районда шолай ях­шы натижаланы къолда этген фермерлерибиз аз тюгюл. Масала, Гьели, Губден юрт муниципал къурулувларда гектардан 28 центнер ашлыкъ­ алгъанлар да бар. Олар шолай натижалагъа нечик етишген? Айтагъаным, агрономия илмуда чачывну гезиги, (севоборот) къара пар, деген агротехника чаралар бар. Мол тюшюм учун ябушув юрютювде сан янлы, элита урлукъланы ролю да уллу. Ондан къайры да гюз чачыв оьтгеривню макъталгъан болжалларында гьисапдан тайдырма тюшмей.

Районну муниципал къурулувларында гёрмекли натижалагъа етишген фермерлер шо чараланы тюз оьтгере, сан янлы урлукълар чачма къаст этелер.

-Районда ашлыкъланы тюшюмюн къайтарыв тамамланма ювукъ болгъан. Ашлыгъы алынгъан тарлавланы саламын жыйыв, сюрюв ишлер нечикдир?

-Авлакъчылар бугюнлерден тутуп гелеген йылны тюшюмюню гьайын этме герек. Шо саялы, ерлерде тюшюм къайтарылгъан участкаланы саламын жыйыв, сюрюв ишлер де яман бармай. 9 минг гектаргъа ювукъ тюшюмю къайтарылгъан участкаланы саламы жыйылгъан, 2380 гектар сюрюлген топуракълар бар.

Гертиден де, авлакъчыларыбыз загьматны уьлгюсюн, топуракъгъа сююв булан янашып ишлейлер. Олар – къатты ругь байлыгъы булангъы адамлар. Шолай болмаса, топуракъда ишлеме болмас эдилер.