Меню
16+

Сетевое издание "Району яшаву"  «Будни района»

09.10.2020 09:40 Пятница
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!

Авлакъ ишлени барышы

Автор: Шихав Къайирбеков

Мердешленген кюйде, жуманы талатгюнюнде район администрацияда гезикли чара оьтдю. Чарада районну башчысы М. Амиралиев, ону биринчи орунбасарлары, администрацияны бёлюклерини ёлбашчылары, юртланы башчылары, райцентрдагъы къурумланы ёлбашчылары, оьзге жаваплы къуллукъчулар ортакъчылыгъын болдурдулар.

Чараны гиришив сёз булан районну башчысы М.Амиралиев ачды ва юрютдю. Шо гюн оьтгерилген чарада районда гезикли юрт хозяйство авлакъ ишлени барышы, 2021-нчи йылны тюшюмю учун гюз чачывгъа гьазирлик гёрюв, гюз айларда борла терек орнатывгъа гьазирлик гёрюв­ню барышы гьакъда масъалагъа къаралды.

Районда гезикли авлакъ ишлени барышы гьакъда районну юрт хозяйство управлениесини ёлбашчысы Шагьабутдин Мустапаев маълумат берди. Ол оьзюню сёйлевюн юзюмчюлюк тармакъдан башлады.

Районну юрт хозяйство управлениесини ёлбашчысы Ш.Мустапаевни докладында районда емишлени тюшюмюн къайтарывну барышы, 2021-нчи йылны тюшюмю учун гюз чачывну барышы, гьазирлик гёрюв ишлени суратлап чыкъды. Гюз чачывгъа гьазирлик гёрювде яхшы гьаракатчылыкъ, къурумчулукъ ишлер гёрсетип ишлейген юрт администрацияланы атларын эсгерди. Олар – Гьели, Губден, Къарабудагъгент юрт администрациялар.

– Бу йыл гюзде, -деди Ш.Мус­тапаев – гелеген йылны тюшюмю учун 10900 гектар майданлагъа гюзлюк къылчыкълы ашлыкълар чачма тарыкъбыз. Бугюнге 10 минг гектардан къолай сюрюлген топуракълар бар. Ерлерде гюз чачыв юрюле. Гьалиге 2,5 минг гектар майдангъа гюзлюклер чачылгъан.

Ш.Мустапаев оьзюню докладында гюз чачывгъа топуракъланы ишлетивге сувукъ янашагъан юрт администрацияланы танкъыт этди. Шолайлардан Паравул, Дёргели, Къурбуки юртлар эсгерилди.

Чараны ахырында гьасил чыгъарып сёйлеген районну башчысы М. Амиралиев гюз чачывну планын йырма болагъан юртланы башчыларына буварывлар этди. Чарада районну башчысы юртланы башчыларына транспорт налоггъа борчу бар ёлдашлар булан ёлугъувланы узатма, жыйылгъан транспорт налог къайтып ерлеге гелегенин, англатыв ишлени узатма тапшурувлар берди.

Юзюмчюлюк тармакъны гьакъында маълумат бере туруп, ол булай деди:

-Бу йылны башына районда 2003 гектар майданда юзюм бавлар бар. Шо участкаланы 1226 гектары – планлы кюйде тюшюм береген юзюмлюклер. Бизин 777 гектарда яш юзюмлюклерибиз бар. Тарихге гетип барагъан йылда 48 гектар майдандагъы юзюмлюклер планлы кюйде тюшюм берме башлады.

Районда бар юзюмлюклени 567 гектары – (28,3 процент) уллу ва гиччи юрт хозяйство предприятиелени ихтиярында. Сабанчы-фермер агьлюлени ва ИП-ны балансында 502 гектар юзюм бавлар бар. Къалгъан юзюмлюклер ЛПХ-ны ва халкъны къолунда (балансында) районда бар юзюмлюклени 1920 гектары – ( 95 процент) – столовой журалы юзюм. Шону да 75 проценти – «Молдова» журалы юзюм. Къалгъаны – эрте бишеген «Августин» ва оьзге журалар.

Бу йылны гьава шартлары борланы оьсювюне арив болушлукъ этди. Юзюмчюлерибизни, механизаторларыбызны, оьзге касбучуланы гьар гюнлюк къайратлы загьматы булан участкаларда юзюмню мол тюшюмлери болдурулгъан. Демек, 2020-нчы йылда биз гетген йылдан эсе 400 тондан къолай юзюм жыйма умут этебиз. Ташдырып айтгъанда, 12,3 минг тон гюнешни емишин къолгъа алма хыял бар. Шо гетген 2019-нчу йылда районну юзюмчюлери болдургъан юзюмден 400 тонгъа артыкъ.

2020-нчы йылда районну юзюмчюлери 350 миллион манатгъа юзюм болдурма ва сатма къасты бар. Шо гетген йыл сатгъанындан 50 миллион манатгъа артыкъ.

Докладчы сезон узата туруп, районда юзюм гесивню барышы гьакъда да мекенли далиллер гелтирип сёйледи.

– Бугюнлерде — деди ол районда юзюм гесив массовый кюйде юрюлюп тура. Октябр айны 6-сына районда 952 гектар майдандагъы юзюмлюклени тюшюмю къайтарыл­гъан. Шо участкалардан 9766 тон юзюм жыйылгъан. Яда гьар гектар 102,6 центнер тюшюм берген.

Районда жыйылгъан юзюмню 3718 тону ишлетеген къурумлагъа, 400 тону сакълавгъа, 5,5 минг тондан къолайы сатывгъа чыгъарылгъан, уьлкени регионларына юкленип йиберилген.

Бу йыл районну юзюмчюлери республиканы ишлетеген къурумларына 4 минг тондан къолай юзюм тапшурма къаст этелер. Заводлар юзюмню килосун 18-21 манатгъа ала. Шо гетген йылгъы багьалар булай тенглешдиргенде, 2-3 манатгъа артыкъ. Айтма тарыкъ, республикада бар юзюм къабул этеген къурумлар ДР-ни бирликген реестрына гирген предприятиелени, сабанчы-фермер агьлюлени юзюмюн къабул эте.

Юзюмчюлюкню гьакъында айта туруп, докладчы юзюмлюклеге къуллукъ этивде, юзюмню мол тюшюмлерин болдурувда гёрмекли уьстюнлюклени къолда эте гелеген предприятиелени атларын уллу оьктемлик булан эсгерди. Олар: «Шанс» деген сабанчы-фермер агьлю (ёлбашчысы З.Абдуллагьатов). Бу предприятиени коллективи гьар йыл 80 тондан къолай юзюм жыялар.

«Агрофирма ООО “Герейтюз” (ёлбашчысы К.Канзитдинов) – 700 тон;

«Дагнефтепродукт» ОАО (баш агроному А.Исрапилов), СПК «Далап» ва оьзгелери. Масала, ОАО «Дагнефтепродукт» А.Исрапиловну ёлбашчылыгъы булан гектарда 197 центнер тюшюм къайтарылгъан.

Ш.Мустапаев оьзюню сёйлевюнде районда юзюм болдурувда аслам къошум этеген ёлдашланы атларын айрыча эсгерди. Олар: Къарабудагъгентден Гь.Мут­тагьиров, И.Амиралиев, А.Сайитов, Н.Салаватов ва оьзгелери оьзлер къуллукъ этеген участкаланы гьар гектарындан 150-200 центнер тюшюм къайтаралар.

Уллубийавул юрт муниципал къурулувда да яхшы натижаланы къолда этген предприятиелер бар. Шолайлардан ИП ГКФХ А.Гьажиханов, ИП ГКФХ А.Мусаев ва оьзгелери.

Ш.Мустапаев оьзюню сёйлевюнде бу йыл гюзде борла орнатывгъа гьазирлик гёрювде этилип турагъан ишлени аян этди.

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи. Комментарий появится после проверки администратором сайта.

1