Меню
16+

Сетевое издание "Району яшаву"  «Будни района»

30.10.2020 09:03 Пятница
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!

Къайратлы загьмат тёгюп гетген…

Автор: Шихав Къайирбеков

Бу йыл тарх исбатлайгъан кюйде, районубуз къурулгъанлы 85 йыл бола. Тарх гёзден къарагъанда, шо уллу болжал тюгюл. Амма шо болжалны ичинде районубуз яшавну къайсы янындан алсакъ да, уллу оьрлюклеге, алмашынывлагъа етген. Озокъда, районубуз бу даражагъа оьзлюгюнден амалгъа гелип къалмагъан. Районубузну социал-экономика оьсювюне районну гьар ватандашы гьаракаты, намуслу загьматы булан къошум этгенлер.

Яшавну бары да къатлавларында районубузну бу даражагъа етишивюнде уллу наслуларыбызны вакиллерини аслам къошумун бирев де инкар этме болмас.

Бугюн биз газетни охувчуларын районну экономика оьсювюне оьзюню къайратлы загь­маты, усталыгъы, эринмейгенлиги, танглагъан касбусуна аминлиги булан халкъ арада яхшы абур тапгъан ёлдашланы бирини загьмат ёлу булан таныш этме сюемен. Ол – къарабудагъгентли Пахражутдин Дагьиров.

Пахражутдин Дагьиров юрт хозяйство производствода лап авур къойчу касбуну танглагъан. 1929-нчу йылда Къарабудагъгент юртда тувгъан. Ону яшлыгъы ерлерде юрт хозяйство артеллер къурулуп, ортакъ загьмат гюч алагъан девюрге рас гелген. Шо заманлар кёбюсю яшёрюмлер техникагъа гьасирет болгъан. Шо мурат булан трактор, машин гьайдама уьйретеген курслагъа охума бара болгъанлар. Тек бизин макъалабызны игити негер буса да, оьзюню гележек къысматын оьрде де эсгерип гетгенибиз йимик, лап авур къойчу касбу булан байлама токъташа. Къойчуну касбусун танглама Пахражутдин Дагьировгъа не себеп болгъаны бизге къарангы. Балики, яшлайын ожакъда гьайван-малгъа къуллукъ эте туруп, исинип, сююп къалгъандыр. Яда ону ич тавушу сени гележек къысматынг маллар булан байлавлу дегендир, бизге белгисиз. Амма бир затны билебиз: Пахражутдин Дагьиров оьзюню заманында районда тюгюл, савлай республикада да лап алдынлы къойчуланы бири гьисаплана эди.

Уллулар айта туруп эсимде къалгъан, Пахражутдин Дагьиров Сергендиравулдагъы колхозну председателине гелип, къойкъошда къойчу болуп ишлеме сюемен деген де, шо заман къыш болма ярай, сен къалын къарда ёл да алып болмайсан деп, ону тилевюн гери ургъан. Амма Пахражутдин оьзюню къойкъошгъа къойчу этип йиберсин деп, бир бармагъан, кёп баргъан…

Эрте язбаш къойкъошларда ишни лап къыставуллу вакътиси. Тел тюшюв юрюле. Къошларда къойчулагъа къошум кёмеклер тарыкъ болагъан заман. Колхозну председатели иш ёлдашына: — Шо къойчу болма сюемен дейген яшны табып, мени яныма гелтиригиз,-деп буйрукъ бере. Кёп де гетмей, кансаралны къуллукъчусу Пахражутдинни председателни кабинетине гелтире.

-Гьы, къоччагъым, гьали де къойчу болма сюемен деген сёзюнгдемисен? — Дюрмен,- деген Пахражутдин. — Дюр бусанг, онгарыл, тангала оьгюз арба булан сени ва дагъы да бир нече ёлдашны «Исгири къотангъа» къойчулагъа кёмекге алып баражакъ,-деген. Шо заман П.Дагьировгъа 14 йылдан артыкъ болмай болгъан.

Гюнлер-гюнлеге, айлар-айлагъа тагъылып, йыллар гете. Пахражутдин къотанда къойлагъа багъа туруп, сынав топлай, чыныгъа.

Къарабудагъгент юртдагъы уьч де колхоз къошулуп, Карл Марксны атындагъы колхоз болгъанда, П.Дагьировну къойкъошгъа одаман этип белгилейлер. Ол иш ёлдашлары булан малны арив ашатма, къышлавгъа токъ етишдирме гьаракат эте. Эртенлер тез чыгъарып, ахшамлар геч болгъунча отлаталар.

Гетген асруну 60-нчы – 70-нчи йылларында уьлкеде загьмат оьчешив генг кюйде юрюле эди. Коллективлер-коллективлер булан ярышгъа чыгъып ишлейген заманлар. Пахражутдин Дагьиров башчылыкъ этеген къойкъош«Губден» совхозну къойкъошуну коллективи булан ярышда.

Шо вакътилерде къойкъошлагъа юн къыркъывда, ана маллардан бала алывдан планлар салына эди. Пахражутдин Дагьиров башчылыкъ этеген къой-къош юн къыркъывда, бала алывда районну къойкъошларыны арасында даим ал сыдраларда юрюй эди.

Хозяйствода къойланы жынсландырыв ишге де тергев берилеген заманлар. Бу иш де П.Дагьиров башчы­лыкъ этеген къойкъошгъа тапшурула эди. Къочкъаргъа гелген 100-ден къолай иркни къуллукълары Пахражутдини насигьатларыны, ёл гёрсетивлерини тюбюнде оьсген Магьамматмурат Магьамматовгъа тапшурула. Къошда багьалы ирклеге айрыча къуллукъ этиле.

Гёрюлген чараланы, къошдагъы къойчуланы гьаракаты, къойлагъа янашыву булан къошда къойлардан юн къыркъыв, бала алыв бир къадар арта.

Пахражутдин Дагьиров ёлбашчылыкъ этеген къойкъошну къойчулары юн къыркъывну, ана маллардан бала алывну планларын йыргъан йыл болмагъан десе, янгылыш болмас. Мунда гьар йыл къойдан 2,9 – 3,3 кило юн къыркъылагъан йыллар, оькюрюп турагъан загьмат гьаракат тархгъа гетген.

Адам загьматы булан абурлу. Сынавлу одаман П.Дагьировну хозяйствону, районну ёлбашчыларыны арасында абуру да бар эди. Ол – кёп керенлер юрт Советге депутат этилип сайлангъан, хозяйствону халкъ контролну уьюрю болгъан., жамият еслигин къоруп сакълавда къошумун этген ёлдаш.

Къойчулукъ тармакъда 55 йылдан къолай одаман болуп ишлеген Пахражутдин Дагьиров – къойчулукъну яшыртгъын сырларын, малланы хасиятларына, амалларына бютюнлей тюшюнгенлени бириси. Чакъ алышынагъанда мал оьзюн нечик юрютегенин беш бармагъы йимик билеген ёлдаш эди.

Ишде етген уьстюнлюкри саялы, П.Дагьировгъа пачалыкъны янындан берген савгъатлар кёп. Кёп керенлер «Социалист ярыш­ны алдынлысы» деген белги булан савгъатлангъан. Хата болма боламан деп, йылын эсгермеймен, тек гетген асруну 70-нчи йылларында юн къыркъывда, бала алывда планларын 140 процентден артыкъ этип толтургъаны саялы, районну ёлбашчылары ону авур мотоциклет булан савгъатлагъаны эсимде.

Дагьировну къайратлы загьматы уьлкени башын тутгъанланы янындан да тийишли кюйде къыйматлангъан. Ону тёшюн гьар тюрлю белгилер булан янаша «Загьмат къызыл байракъ» орден безей эди. Шонча йыллар къойчулукъ тармакъда ишлеме – уллу къоччакълыкъ.

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи. Комментарий появится после проверки администратором сайта.

5